159 / 521
Engelli Hakları Sözleşmesi’nde Ayrımcılık Yasağı ve Türkiye’nin Uyum Sorunu
158
sosyo-ekonomik oluşumlara ve değişen zamana göre yapılacak uyarla-
malara izin veren yaklaşım tercih edilmiştir. Ancak iç hukuk düzeninde
tanım yapılacaksa, bu tanımın Sözleşme’yle uyumlu, tarafsız ve eşitlik-
çi bir dili temel alması, engellileri diğer kişilerle ya da kendi aralarında
ayrımcılığa tabi tutmaması gerektiği açıktır. Nitekim Sözleşme’nin de-
netim organı olan Engelli Hakları Komitesi, İspanya’nın teslim ettiği ilk
raporuyla ilgili değerlendirmede, iç hukuk yasaları uyarınca belirlenen
özel durumlardan kimlerin faydalanacağını yakından ilgilendirmesi
nedeniyle, İspanya yasalarında yer alan engelli kişi tanımının ne oldu-
ğunun ek bilgiyle verilmesini istemiştir.
25
Aynı şekilde Tunus’tan da,
zihinsel yetersizliği olan kişilerin engelli kabul edilip edilmediğini ve
buna göre raporda belirtilen yasadan yararlanıp yararlanmayacağının
açıklanması istenmiştir.
26
Komite, Tunus’un sunduğu ek rapordaki zi-
hinsel engelli tanımını, özellikle zihinsel ve ruhsal açıdan engelli kişileri
dışlama riski taşıdığı gerekçesiyle eleştirmiş, Tunus’u engelli tanımını
değerlendirmeye ve Sözleşme temelinde yeniden düzenlemeye davet
etmiştir.
27
Tunus yasalarında kullanılan tanım, temelde bizim Özürlü-
ler Yasası’ndaki tanımla temelde benzemesi, Türkiye’nin de aynı yön-
de eleştiriye maruz kalması olasılığını akla getirmektedir.
28
Ayrımcılık yasağı ve eşitlik arasındaki yakın ilişki nedeniyle, 1982
Anayasası’nın ‘kanun önünde eşitlik’ ilkesini düzenleyen 10/3 hükmü-
ne Eylül 2010’da eklenen “Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife
şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler
eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz” ibaresinin engellileri diğer kişilerle eşit-
25
Implementation of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities List
of issues to be taken up in connection with the consideration of the initial report
of Spain (CRPD/C/ESP/1), concerning articles 1 to 33 of the Convention on the
Rights of Persons with Disabilities, CRPT/C/ESP/Q/1, 11 April 2011, A. para.1.
26
Implementation of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities List
of issues to be taken up in connection with the consideration of the initial report
of Spain (CRPD/C/TUN/1), concerning articles 1 to 33 of the Convention on the
Rights of Persons with Disabilities, 10 November 2010, A. para.1.
27
Consederation of reports submitted by States parties under article 35 of the Con-
vention, Concluding observations of the Committee on the Rights of Persons with
Disabilities, 29 April 2011, D.1.para.9.
28
Tunus’un ek raporundaki tanım ve benzerlik için bkz. Implementation of the Con-
vention on the Rights of Persons with Disabilities, Consideration o of reports sub-
mitted by States parties in accordance with article 35 of the International Conven-
tion on the Rights of Persons with Disabilities, Reply submitted by the Goverment
of Tunisia to the list of issues (CRPD/C/TUN/Q/1) to be taken up during the
consideration of the initial report of Tunisia, 11 March 2011, para 1.