TBB Dergisi 96. Sayı

Engelli Hakları Sözleşmesi’nde Ayrımcılık Yasağı ve Türkiye’nin Uyum Sorunu

160

Kanun Tasarısı Taslağı” adıyla hazırlanan metin yasalaşırsa, engelli-

lere yönelik ayrımcılıkla mücadelede etkili bir araç olacaktır. Çünkü,

Taslak’ta, ‘eşit muamele görme ve ayrımcılığa tabi tutulma’ hak olarak

düzenlenmiştir. Makul düzenlemeleri de içeren kapsamda ayrımcılık,

her türüyle tanımlanmış ve çok sayıda hizmet alanında yasaklanmış-

tır. Yasağın devletin organ ve kurumları ile tüm gerçek ve tüzel kişileri

bağladığı, bu hizmetlerin her aşamasında sorumlu kişi ve kurumların

farklı özür gruplarını hesaba katarak makul düzenleme önlemlerini

almakla yükümlü olduğu, yasağa uymayanların TCK’nın 257. mad-

desi kapsamında cezalandırılacağı yönündeki hükümleri ve öngör-

düğü denetim mekanızmasıyla Engelli Hakları Sözleşmesi’ne uyum

yeteneği yüksek bir taslaktır. Bunun yanısıra, şikayet üzerine ya da

res’en harekete geçebilen, taraflara uzlaşma önerebilen, para cezası

verebilen, yargı kararlarının uygulanmasını takip edebilen, yargıya

açılan davalarda raporları dikkate alınan, kamu tüzel kişiliğine, idari

ve mali özerkliğe sahip bağımsız bir kurul öngörmüştür. Ayrımcılıkla

Mücadele ve Eşitlik Kurulu adıyla oluşum, görev ve yetkileri itibarıyla

Birleşmiş Milletler’in Paris Prensipleri’nde öngörülen bağımsız ulusal

bir insan hakları kurumu niteliğindedir.

Taslak, halihazırda Başbakanlık’ta bulunmaktadır. TBMM, Tas-

lakla ilgili olarak sivil toplum örgütleriyle ve ilgili milletvekilleriyle

çalıştaylar düzenlemekte, bakanlıklardan ve çeşitli kuruluşlardan gö-

rüş almaya devam etmektedir. Maliye Bakanlığı’ndan istenen görüş

çerçevesinde Bakanlığın taslağa ilişkin değerlendirmesi hayli çarpıcı

ve çarpık bir algıya dayandığı için ilginçtir. Bakanlığa göre, Taslak ile

kurulması öngörülen Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Kurulu’nun

görev ve faaliyetlerinin önemli bir bölümü halen Başbakanlık İn-

san Hakları Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. Diğer yandan,

hâlihazırda TBMM Anayasa Komisyonunda çalışmaları devam et-

mekte olan Türkiye İnsan Hakları Kurumu Kanunu Tasarısı ile de in-

san haklarını korumak, geliştirmek ve ihlallerin önlenmesine yönelik

çalışmalar yapmak üzere Türkiye İnsan Hakları Kurumunun kurul-

ması öngörüldüğünden, bu kurumunun kurulması halinde yine görev

çatışmalarının çıkabileceği belirtilmektedir. Ayrıca Bakanlık, Ayrım-

Taslak metni için bkz.

(13.06.2011)