TBB Dergisi 96. Sayı

TBB Dergisi 2011 (96)

Mustafa AVCI

185

zın istinaftan farklı bir inceleme ve kanun yolu olduğunu belirtmesine

rağmen, İdari Yargılama Usûlü Kanunu’nun itiraz kanun yoluna iliş-

kin düzenlemeleri farklı yönde olmuştur. Belirleyici olarak, itiraz üze-

rine verilen kararların kesin olması bakımından itiraz kanun yolunun,

istinaf kanun yolundan ayrıldığı ifade edilebilir.

İtiraz, hukuki nitelik olarak kararın hem olay hem de hukuki

açıdan denetlenmesi bakımından istinaf incelemesine, kesin ve üst

mahkemeye gidilememesi bakımından ise, temyiz incelemesine ben-

zemektedir.

İtiraz incelemesi sonucunda verilen kararlar kesin iken,

istinaf incelemesi sonucunda verilen kararlara karşı temyiz yolu açık-

tır. Ancak, itiraz ve istinaf incelemeleri, hukukilik denetiminin yanın-

da olay incelemesini de kapsayıp, kural olarak esas hakkında da karar

verilirken, temyiz incelemesinde sadece hukukilik denetimi yapılarak

bozma ya da onama kararları verilmektedir.

İtiraz incelemesinin esasları, İdari Yargılama Usûlü Kanunu’nun

45.maddesinin 4.fıkrasında şu şekilde düzenlenmiştir: Kural olarak

bölge idare mahkemesi dosya üzerinden inceleme yapar ve işin esası

hakkında karar verir. Dosya üzerinden inceleme yapılabilecek durum-

lar şu şekilde belirtilebilir; maddi olaylar hakkında edinilen bilgi ola-

yı yeterince aydınlatıyorsa; itiraz sadece hukuki konulara ilişkin ise;

uyuşmazlık, karardaki maddi yanlışlıklara ilişkin olup, bunların dü-

zeltilmesi mümkün ise, bu hususlar düzeltilmek suretiyle esas hakkın-

da karar verilir. Kısaca belirtmek gerekirse; ek bir araştırma yapmaya

gerek olmadan uyuşmazlık çözülebilecek durumda ise, mahkeme dos-

ya üzerinden işin esası hakkında karar verir, dosyayı ilk derece mah-

kemesine geri yollamaz. İtiraz konusu karardaki uyuşmazlık, dosya

üzerinden yapılacak inceleme ile çözümlenecek durumda değil ise,

mahkeme gerekli inceleme ve araştırmaları kendisi yapar ve işin esa-

sı hakkında kendisi karar verir, dosyayı ilk derece mahkemesine yol-

lamaz.

İtiraz incelemesi sonunda dosyanın ilk derece mahkemesine

geri gönderilmeyip işin esası hakkında karar verilmesi bakımından iti-

raz incelemesinin, istinaf incelemesinden bir farkı bulunmamaktadır.

A. Şeref Gözübüyük - Güven Dinçer,

İdari Yargılama Usûlü,

Turhan Kitapevi,

2.Baskı, Ankara, 1999. s.875.

Ahmet Akbaba, “İdari Yargıda Kanun Yolları ve İstinaf”,

Terazi Hukuk Dergisi,

Sayı:43, Ankara, Mart, 2010. s.161.

Çağlayan,

age,

s.109.