TBB Dergisi 96. Sayı

TBB Dergisi 2011 (96)

Mustafa AVCI

187

İdari Yargılama Usûlü Kanunu’nun 49.maddesinde temyiz sebep-

leri düzenlenmiştir: Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması, hu-

kuka aykırı karar verilmesi ve usûl hükümlerine uyulmamış olunması

durumlarında temyiz mahkemesi yapacağı inceleme sonunda kararı

bozar. Kanunda yer alan temyiz sebeplerinin hepsi bir hukuk kura-

lının doğru uygulanmaması ile ilgilidir. Görev ve yetki konusu usûle

ilişkin bir konudur. Usûl hükümleri de bir hukuk kuralıdır. Kanunda

belirtilen hukuka aykırılık ifadesine, Anayasa, milletlerarası antlaş-

malar, kanunlar, idarenin genel düzenleyici işlemleri, hukukun genel

ilkeleri ve örf-adet hukuku girer.

Mahkeme içtihatları, temyiz sebebi

değildir. Ancak, içtihadı birleştirme kararları, mahkemeleri bağlayıcı

nitelikte olduğu için (Danıştay Kanunu, mad. 40/4) içtihadı birleştir-

me kararlarına aykırılık, bir hukuka aykırılıktır ve temyiz sebebi ola-

rak kabul edilir.

Temyiz kanun yolunda yeniden bir yargılama yapılmamaktadır.

Başka bir deyişle, ilk derece mahkemesi tarafından incelenen olaylar

ve deliller yeniden değerlendirilmemektedir. Temyiz merci kural ola-

rak yeni bilgi ve belge araştırması yapamaz, dava dosyası üzerinden

inceleme yapar.

Ancak, ilk derece mahkemesinin vermiş olduğu ka-

rardan sonra ortaya çıkan ve verilen kararı etkileyecek nitelikte olan

olay ve deliller temyiz kanun yolunda ileri sürülebilir.

Çünkü bütün

yargılama faaliyetlerinin yapılışındaki amaç, maddi gerçeğin ortaya

çıkarılmasıdır.

Temyiz mahkemesi, temyiz incelemesi sonunda ilk derece mah-

kemesinin verdiği kararın bozulmasını gerektiren bir nedenin olması

durumunda kararı bozar ve tekrar bir karar verilmek üzere ilk kararı

veren mahkemeye dava dosyasını gönderir. Bozma nedenlerinin bu-

lunmaması hallerinde ise, onama kararı verir. Temyiz incelemesi so-

nunda karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise, kara-

rın düzeltilerek onanmasına karar verilir.

A.Şeref Gözübüyük - Turgut Tan,

İdare Hukuku,

C.I, Turhan Kitapevi, Ankara,

1998. s.1031. ;Bâki Kuru,

Hukuk Muhakemeleri Usûlü,

Demir Yayınları, 6.Baskı,

İstanbul, 2001. s.4533-4534. ;Ömer Sivrihisarlı,

Hukuk Yargılamasında Maddi Hukuka

İlişkin Temyiz Nedenleri ve Yargıtay Denetiminin Kapsamı,

Doktora Tezi, İstanbul,

1978. s.27.

Çağlayan,

age,

s.94.

A.Şeref Gözübüyük - Turgut Tan,

İdare Hukuku-İdari Yargılama Hukuku,

C.II,

Turhan Kitapevi, Ankara, 2003. s.1023.