77 / 521
“Catch-All” Siyasi Partiler
76
ladıkları üye-seçmen oranını yakalayamamaktadır. Öğretide, Hollanda
örneğinde modern kadro partilerinin ortaya çıktığı ifade edilmektedir.
Bu partilerin özelliği, alt seviyeye karşı yüksek derecede sorumlu pro-
fesyonel liderlik gruplarının hakimiyeti, düşük bir üye-seçmen oranına
karşın, üyelerin, finans kaynağı, siyasi makamlar için adayların seçimi
gibi konulardan önemini koruması, seçmenlere karşı bir yandan catch-
all seviyesinde olmayacak diğer yandan geleneksel olarak ilişkili olu-
nan menfaat gruplarına vurgu yapmayacak geniş bir eğilim yelpazesi
sunması, hem belli bir imajı korumak hem de belli bir ölçüde iç de-
mokrasiyi sürdürmek için yapısal olarak kitle partisi teşkilat bağlarını
koruması, mali bakımdan hem devlet yardımlarına hem de üyelerin
bağış ve aidatlarına dayanması olarak sayılmıştır. Diğer ülkeler için çok
açıklayıcı olmayacağı da belirtilen bu ayrımın, özellikle parti üyelerinin
ve liderliğinin rolleri ve parti içi demokrasinin korunması kaygısı bakı-
mından klasik catch-all partilerden ayrıldığı ifade edilmektedir
80
.
B. Ülke Uygulamalarında Catch-All
1. Almanya
Kirchheimer’in makalesinde, Almanya partilerinin catch-all parti
örneği olarak açıkça verildiğini yukarıda belirtmiştik
81
. Yakın zaman-
da Almanya üzerinde yapılan bir araştırma ise, 1949-2005 arasında Al-
man partilerinin ideolojik ve seçmene yönelik pozisyonlarının, catch-
all tezini doğrulamadığını ileri sürmektedir
82
. Bu araştırmaya göre,
öncelikle, CDU ve SPD’nin birbirlerine ideolojik olarak yaklaştığı sü-
reçler olduğu gibi, uzaklaştığı süreçler de görülmektedir. Genel ola-
rak, 1957-1976 arasında sabit görünen ideolojik mesafe, 1976-2002 ara-
sında artmış ve ortalamanın üzerinde seyretmiş, 2005 seçimlerinde ise,
her iki parti tekrar merkeze yaklaşmıştır. Partilerin ortalama seçmene
mesafelerine bakıldığında ise, CDU’nun ortalama seçmene daha yakın
bir çizgi takip ettiği, genel manada
“sorumlu parti”
görüntüsü verdiği,
bu çizgiden ayrıldığında oy ve iktidar kaybettiği, SPD’nin ise,
“kendi
seçmenine karşı daha sorumlu parti”
görüntüsünde olduğu, hatta iktidar-
80
Koole’den naklen WOLINETZ, s.142; GUNTHER/DIAMOND, s.195, dp.15.
81
Bkz. yuk. s.14.
82
WILLIAMS, Michelle Hale,
“Kirchheimer Revisited: Party Polarisation, Party
Convergence, or Party Decline in the German Party System”
,
German Politics,
Vol.17,
No.2, June 2008, s.105-123 (WILLIAMS, German Party System olarak anılacaktır).